محرم امسال، محرمي متفاوت
غلامعلي رجايي
محرم امسال، محرمي متفاوت است. شيوع ويروس كرونا در ايران و ساير نقاط جهان در همه ابعاد زندگي اجتماعي، اقتصادي و شرايط سياسي تغييراتي را ايجاد كرده و تاثيرات مثبت و منفي به وجود آورده است. به دليل شيوع اين ويروس همه‌گير نه تنها كسب و كارها و زندگي جاري و روزمره بلكه مراسمات و مناسبت‌ها نيز تحت تاثير قرار داده، شكل و شيوه برگزاري همه مراسم‌ها و روش‌هاي ديرينه و ثابت و مرسوم آنها را تغيير داده است. يكي از ديرينه‌ترين مناسبت‌هاي عزاداري در ايران اسلامي، برگزاري مراسم سيد و سالار شهيدان، حضرت اباعبدالله الحسين(ع) در ماه محرم است. در اين ايام مرسوم بوده كه مردم در تكايا، هيات‌ها و حسينيه‌ها گرد هم جمع مي‌آمدند و عزاداري مي‌كردند. دسته‌هاي سينه‌زني و زنجير‌زني در خيابان‌ها و كوچه‌ها به راه مي‌افتادند و در ميادين شهر تجمع مي‌كردند و براي سبط رسول گرامي اسلام عزاداري مي‌كردند. همچنين به خاطر تبرك و به قصد خدمت، بانيان برگزاري اينگونه مراسمات تلاش مي‌كردند كه در پايان مراسم نذوراتي را به عزاداران حسيني تقديم كرده و با ناهار يا شام عزاداران را اطعام كنند. اين رويه اما امسال تحت تاثير شيوع ويروس كرونا قرار دارد و محدوديت‌هايي از سوي ستاد ملي مديريت كرونا اعلام شده كه هيات‌هاي مذهبي موظف به رعايت آن هستند. همچنين مقام معظم رهبري نيز بر رعايت اين اصول اعلامي تاكيد كرده و همچنين بيان داشته‌اند كه خودشان نيز از اين محدوديت‌ها و تصميم‌گيري‌هاي كارشناسي تبعيت خواهند كرد. بنابراين امسال بايد رويكردي متفاوت در عزاداري محرم پيش‌گيريم، رويكردي استثنايي كه در طول تاريخ عزاداري‌هاي ايران اسلامي سابقه نداشته است . درهاي حسينيه‌ها و تكايا بسته باشد يا با رعايت فاصله اجتماعي و ماسك مراسم‌ها برگزار شود، عزاداري‌ها از طريق بلندگوها به گوش برسد،
روضه و نوحه از طريق تلويزيون پخش شود يا در فضاي مجازي برگزار شود. به تبع اين تصميمات غذا دادن يا اطعام عزاداران حسيني در ماه محرم به ويژه تاسوعا و عاشوراي حسيني نيز تحت‌الشعاع مساله كرونا قرار گرفته است و همان‌طور كه ستاد ملي مديريت كرونا تاكيد كرده بايد با حفظ رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي اين سنت ديرينه را انجام داد. چندي پيش در مصاحبت با يكي از دوستان اصفهاني كه مسوول حسينيه ارشاد اصفهان است، دريافتم كه در اين حسينيه نه‌تنها شيوه عزاداري به سبب شيوع كرونا تغيير كرده بلكه در يك حركت ابتكاري شيوه اطعام دادن به عزاداران نيز متفاوت از پيش است. اين حسينيه در هر شب از ۱۰ شب ابتداي محرم قريب به هزاران نفر را در قالب شام يا ناهار اطعام مي‌كرده است اما امسال تصميم گرفته شده كه همان مبلغي كه صرف اطعام اين ۱۰ شب مي‌شده در قالب كارت‌هاي هديه ۳۰۰ هزار توماني بين فقرا و مستمندان توزيع شود. اين اقدام و اين رويكرد مناسب با شرايط موجود اقتصادي قطعا بركت را به تكايا و خيمه‌گاه‌هاي حسيني روانه مي‌كند و اطعام مهربانانه ايتام در شرايط بغرنج اقتصادي و شرايط سخت معيشتي مي‌تواند باري را از دوش برخي خانواده‌ها بردارد و موجبات رضاي خداوند سبحان را نيز فراهم آورد.